مادر خداحافظ،  تئاتری صحنه‌ای دربارة دفاع مقدس به نویسندگی و کارگردانی سید کاظم عباس‌زاده عباس‌زادۀ بافقی.

سید کاظم عباس‌زاده عباس‌زادۀ بافقی در ۱۳۴۱ ش در شهر بافق در جنوب شرقی استان یزد متولد شد. او در ۱۳۷۱ ش در رشتۀ علوم تربیتی مدرک کارشناسی خود را از دانشگاه فرهنگیان یزد دریافت کرد و در شغل دبیر روان‌شناسی و مربی پرورشی به فعالیت پرداخت. او کار تئاتر (نویسندگی، بازیگری و سپس، کارگردانی) را از اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در بافق شروع کرده و در این راه، با حضور در تهران و شرکت در کلاس‌های مختلف، از محضر اساتید بزرگی همچون اکبر عبدی، قطب‌الدین صادقی، مجتبی راعی، محمود پاک‌نیت، شهرام اسدی، جمشید مشایخی، مریلا زارعی، فاطمه گودرزی، گوهر خیراندیش و بسیاری دیگر بهره برده است و در کشورهای عراق و لبنان (1385 ش)، سوریه (1386 ش) و ترکیه (1387 ش) به اجرای نمایش‌های مذهبی با موضوع شهادت پرداخته است؛ همچنین، در حوزۀ دفاع مقدس کتاب سردار ماوؤوت (زندگی شهید عالی‌مقام اکبر شاهپور‌زادۀ بافقی*) را به چاپ رسانده است (عباس‌زاده عباس‌زادۀ بافقی).

در ۱۳۷۰ ش، عباس‌زاده عباس‌زادۀ بافقی گروه نمایشی «رسالت» را تشکیل داد و توانست نخستین تئاتر خیابانی را بانام می‌خواهم بروم اروپا در یزد اجرا کند؛ نیز در فیلم‌های ذبیح، سفر سبز، روز واقعه، عقاب صحرا، جنگجوی پیروز و ترور بازی کرده است و در ۱۳۸۶ ش، فیلمی کوتاه را دربارۀ رحلت حضرت امام خمینی (ره) بانام بیایید چون شمع‌ها نم‌نم بگرییم نوشته و در آن، بازی کرده؛ نیز چند تئاتر ازجمله رگبار هوایی* و کمین* را در حوزۀ دفاع مقدس نوشته و کارگردانی و در آن‌ها بازی کرده است (عباس‌زاده عباس‌زادۀ بافقی).

از زمان شکل‌گیری طرح تئاتر مادر خداحافظ تا اجرای آن‌یک ماه طول به طول انجامید. انگیزۀ ساخت این نمایش تجلیل از شهدا و خانواده‌های آن‌ها، به‌ویژه شهدای روستانشین و تشویق جوانان برای حضور در جبهه بوده (همو) و انتخاب نام نمایش برگرفته از مضمون اثر بوده است (نک: ادامة مقاله).

موضوع تئاتر دربارة پسری چوپان و مستضعف است که پس از گذشت چهل روز از وفات مادرش، به همراه پدر پیر و برادر کوچک‌ترش بر سر مزار وی می‌رود و برای رفتن به جبهه خداحافظی سوزناکی با او می‌کند. پس از مدتی که از حضور او در جبهه می‌گذرد، دریکی از شب‌‌ها، بزرگان روستا همراه با چند تن از فرماندهان بسیج به منزل آن‌ها می‌روند و خبر شهادت پسر را به پدرش می‌دهند. صحنۀ پایانی تئاتر دفن شهید در کنار مزار مادرش است، درحالی‌که برادر کوچک‌تر شهید وصیت‌نامۀ او را برای مردم می‌خواند (همو).

افزون‌بر کارگردان، بازیگران نمایش محمد‌علی میرابی، محمود اشرفی و رجبعلی حیدری بودند. از این میان، رجبعلی حیدری (12 آبان ۱۳۴۵-15 مرداد ۱۳۶۲؛ فرهنگ ... ، ذیل نام) در جبهه به شهادت رسید (عباس‌زاده عباس‌زادۀ بافقی) ).

مادر خداحافظ به مدت چهل دقیقه با حمایت و تهیه‌کنندگی بسیج شهرستان بافق یزد، برای نخستین بار در ۱۳۶۰ ش و سپس تا پایان جنگ چندین مرتبه در مقر تیپ مستقل ۱۸ الغدیر یزد در پادگان شهید عاصی‌زاده، موقعیت‌های جهاد اکبر و گتوند یا سید رسول اشرف به ترتیب در جنوب‌ غربی و شمال استان خوزستان اجرا شد (همو).

اجرای نمایش در شهرستان بافق به‌صورت عمومی بود؛ البته، چند اجرای ویژه نیز برای رزمندگان، بسیجیان، خانوادۀ شهدا و ایثارگران و مسئولان بسیج داشت؛ نیز اعضای این نمایش درآمد حاصل از فروش بلیت را برای کمک به جبهه اختصاص دادند (همو).

این نمایش در ۱۳۶۴ ش، در جشنوارۀ تئاتر دفاع مقدس در کرمان نیز شرکت کرد (همو).

مآخذ:  عباس‌زاده عباس‌زادۀ بافقی، سید کاظم (کارگردان تئاتر مادر خداحافظ)، مصاحبه با مؤلف، ۳۰ تیر ۱۳۹۹؛ فرهنگ اعلام شهدا: استان یزد، به کوشش مرکز مطالعات و پژوهش‌های بنیاد شهید و امور ایثارگران، تهران: شاهد، ۱۳۹۵ ش.